اختلال نقص توجه/بیشفعالی را بشناسیم.
ADHD چیست؟
اختلال نقص توجه، بیشفعالی(که قبلا صرفا به عنوان اختلال نقص توجه یا ADD شناخته می شد) یک اختلال عصبی رفتاری است که توسط علائم اصلی همانند بی توجهی، حواسپرتی، بیشفعالی و تکانشگری مشخص می شود. تصور می شود ADHD رایج ترین اختلال سلامت روان در دوران کودکی است که شیوع آن در کودکان بین ۵ تا ۱۱ درصد تخمین زده می شود. این در حالیست که بیش فعالی در بزرگسالان بسیار رایج نمی باشد و تقریبا ۲ تا ۵ درصد بزرگسالان نشانه های بیش فعالی را دارند.
علائم بیش فعالی می تواند در محل کار، مدرسه، خانواده، هنگام انجام وظایف، مدیریت و در ارتباط با دوستان اختلال ایجاد کند که این اختلال برای کودکان و بزرگسالان چالش برانگیز خواهد بود. خوشبختانه درمان هایی وجود دارند که تاثیرگذار بوده و هر فرد مبتلا به بیش فعالی می تواند هنگام استفاده از استعدادهایشان در انجام کارها، از مهارت های کاربردی بهره برده و موفقیت بیشتری کسب کند. به همین منظور شاید پرداختن به آن روش هایی که افراد بیش فعال سابقا از آن ها کمک گرفته اند تاثیر زیادی در روند داشته باشد.
در ادامه مقاله به مباحث زیر خواهیم پرداخت:
- ADHD چگونه به نظر می رسد؟
- آیا ADHD واقعی است یا یک بهانه؟
- چه چیزی باعث ADHD می شود؟
- ADHD چگونه درمان می شود؟
- آیا ADHD ژنتیکی است؟
- آیا ADHD یک بیماری مدرن است؟
- آیا ADHD یک ناتوانی به حساب می آید؟
- آیا ADHD یک ناتوانی در یادگیری است؟
- من همیشه احساس بی قراری می کنم. آیا من مبتلا به ADHD هستم؟
- چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم تا نشانه های ADHD خود را مدیریت کند؟
- آیا ADHD برای روابط عاشقانه خوب است یا بد؟
ADHD چگونه به نظر می رسد؟
در برخی از کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیشفعالی تمرکز بر روی وظایف مدرسه یا کار دشوار است و ممکن است اغلب خیالپردازی کنند. کودکان بیش فعال ممکن است بازیگوش و بیاعتناء باشند یا در کنار آمدن با والدین، هم سالان و معلم هایشان مشکل داشته باشند. کودکانی که به ویژه با بیش فعالی و رفتارهای تکانشی خود دست وپنجه نرم می کنند، اغلب دارای چالش های رفتاری هستند که می تواند مدیریت آن ها را برای بزرگسالان دشوار سازند.
از سوی دیگر، بزرگسالان ممکن است بیشتر احساس بی قراری یا دلهره داشته باشند. اگر آن ها در برابر رفتارهای تکانشی خود مبارزه کنند ممکن است تصمیمات عجولانه ای بگیرند که تاثیرات منفی در زندگی آن ها می گذارد. در کودکان و همچنین بزرگسالان، عملکرد اجرایی( برنامه ریزی، کنترل هیجانات و تصمیم گیری ) نیز اغلب تحتتاثیر قرار می گیرد. بسیاری از کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD علائم دیگری از بیش فعالی یا بی توجهی را بروز می دهند، اما وجود هر دو مجموعه علائم در کنارهم نیز ممکن است، که معمولا بیشفعالی نوع ترکیبی نامیده می شود.
آیا ADHD واقعی است؟
اکثر روانپزشکان و روانشناسان با این موضوع موافق اند که ADHD یک حقیقت است. این اختلال در خانواده ها وجود دارد (اشاره به ریشه های ژنتیکی) و شواهد عصبی نشان داده است که به تغییرات در رشد و تکامل مغز وابسته است. ADHD همچنین به وضوح با مشکلات آموزشی، کار و ارتباط با دیگران مرتبط است و به درمان پاسخ می دهد که نشان دهنده اعتبار بالینی آن است. اما اینکه آیا این اختلال بیش از حد تشخیص داده شده است یا اینکه منعکسکننده مجموعهای از خصوصیات تکامل یافته است که با دنیای امروزی کمتر سازگار شده اند، به طور گسترده مورد بحث است.
چه عواملی باعث ADHD می شود؟
مانند بسیاری از اختلالات سلامت روان، عامل ایجاد ADHD همچنان در حال بررسی است. ژنها نقش کلی را ایفا می کنند، همانند تاثیرات محیطی از قبیل قرار گرفتن جنین در معرض مواد مضر و تجربه اتفاقات ناگوار. از آن جایی که بیشفعالی یک اختلال رفتاری است، توقعات از رفتار مناسب به ویژه در کودکان، احتمالا در برخی موارد بر تشخیص ها تاثیر می گذارد.
ADHD چگونه درمان می شود؟
متخصصان در مورد اینکه آیا درمان بیش فعالی باید اساسا رفتاری باشد(تراپی آموزش محور، بازی درمانی) یا وابسته به دارو باشد اختلاف نظر دارند. طی انجام چندین مطالعه پیشرفته نتیجه گیری شده که ترکیب هر دو درمان ممکن است تاثیر گذاری بیشتری داشته باشد.
آیا ADHD ژنتیکی است؟
شواهد قابل توجه حاکی از آن است که ADHD دارای زیر بنای ژنتیکی و محیطی است. به عنوان مثال تحقیقات انجام شده بر روی دوقلوها نشان دهنده این است که جفتهای همسان نسبت به غیر همسان به طور قابل توجهی در هر جفت بیشفعالی بیشتری دارند یا رفتارهایی مشابه ADHD را انجام می دهند. هیچ ژن واحدی به عنوان مسئول ایجاد بیش فعالی در افراد وجود ندارد؛ در عوض به نظر می رسد مانند بسیاری از اختلالات روانی، بیش فعالی با انواع مختلف ژنها مرتبط است که تنها برخی از آنها کشف شدهاند.
آیا ADHD یک بیماری مدرن است؟
برخی از محققان استدلال میکنند که آنچه ما ADHD مینامیم در واقع یک بیماری متمدن است؛ اختلالی که از عدم تطابق میان ریشه های تکاملی انسان و محیط مدرن ما ایجاد می شود. به عنوان مثال ممکن است برای یک شکارچی-گردآورنده سطوح بالای انرژی سازگار باشد اما وجود آن در یک کلاس درس مدرن مشکلساز است. برخی از محققان برجسته رشد و پرورش کودک، اشاره کردهاند که اخیرا همزمان با افزایش توجه بر این موضوع(به ویژه در مدارس آمریکایی) تشخیص بیشفعالی نیز افزایش یافته است. آزمایشهای دقیق و استاندارد هم چنین کاهش زمان بازی بیانگر این است که حداقل بعضی از کودکان مبتلا به بیش فعالی، با قرار گرفتن در بعضی محیط ها شرایط نامناسب تری پیدا کرده اند.
آیا ADHD یک ناتوانی به حساب می آید؟
بستگی دارد! بر اساس هر دو قانون، آمریکایی های دارای معلولیت(ADA) و اشخاص دارای معلولیت آموزشی(IDEA)، بیش فعالی از لحاظ قانونی می تواند در برخی موارد یک معلولیت در نظر گرفته شود. ولی تشخیص ها به تنهایی برای تحت حمایت قانون قرار گرفتن این افراد کافی نیستند. علاوه بر تشخیص رسمی، فرد (یا والدین او اگر در یک محیط تحصیلی هستند) نیز باید ثابت کنند که علائم به طور قابل ملاحظه ای عملکرد آن ها را محدود می کند. اگر بتوان چنین محدودیت هایی را به اندازه کافی مستند کرد، باید امکانات معقولی توسط کارفرما یا مدرسه (اگر عمومی است) برای چنین افرادی ارائه شود.
آیا ADHD یک ناتوانی در یادگیری است؟
اگرچه بیش فعالی اغلب می تواند باعث ایجاد چالش های تحصیلی شود، اما به عنوان یک ناتوانی خاص در یادگیری (از جمله اختلال در خواندن، ناتوانی در نگارش ) در نظر گرفته نمی شود. با این حال بسیاری از کودکان بیش فعال طبق برخی از برآورد ها 30 تا 50 درصد در یادگیری با چند اختلال هم زمان درگیر هستند. این شرایط همچنین می تواند علائم ظاهری مشابهی به خصوص در کودکان نشان دهد.
من همیشه احساس بی قراری میکنم. آیا مبتلا به ADHD هستم؟
در حالی که قطعا بی قراری یکی از جنبه های اختلال بیش فعالی است، شرایط موجود می تواند پیچیده تر از نا آرامی جسمی باشد، یعنی شما مواردی قوی از حواس پرتی را تجربه می کنید که بر شرایط مختلف فشار آورده و همچنین اغلب رفتار تکانشی دارید، بیش از حد صحبت می کنید، برای انجام وظایف و مدیریت زمان تلاش می کنید، در حین انجام پروژه های مهم، اشتباهاتی مرتکب می شوید که ناشی از بی دقتی است؛ بنابراین ممکن است شما علائمی از ADHD را نشان دهید. در نتیجه درخواست ارزیابی از یک ارائه دهنده مراقبت سلامت اولین قدم برای دریافت تشخیص و آغاز درمان است. (برای تشخیص حضوری و غیر حضوری بیش فعالی با ما در ارتباط باشید).
چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم تا ADHD خود را مدیریت کند؟
همه کودکان از عشق، الگو و ثبات بهره می برند؛ کودکان دارای بیش فعالی به هر سه مورد نیاز دارند. از آنجایی که علائم ADHD و چالش های تحصیلی و اجتماعی ناشی از آن می تواند به عزت نفس کودکان آسیب برساند، والدین باید به دنبال اقدامات موثر برای درمان باشند، به کودک خود در شناسایی نقاط قوتاش کمک کنند و از نیازهایشان حمایت کنند تا در این دنیا بتوانند بر روی پاهای خودشان بایستند. والدین همچنین باید در تنظیم روتین روزانه فرزند خود به آن ها کمک کنند، راهبردهای تحصیلی را که نیاز های خاص او را برطرف می کند، شناسایی کنند و مهارت های اجتماعی لازم برای ایجاد دوستی های پایدار را به او بیاموزند.
آیا ADHD برای روابط عاشقانه خوب است یا بد؟
هیچ روش مشخصی وجود ندارد که ADHD بتواند تاثیر علائم بر روابط عاشقانه را مشخص کند و این وضعیت اغلب با هر دو جنبه مثبت و منفی همراه است. به عنوان مثال در بسیاری از زوج ها، که شریک شان دارای بیش فعالی است( یا هر دو در یک حالت هستند ) با ایجاد شرایط دلگرم کننده و رضایت بخش می توانند باعث تقویت رابطه شوند. با این حال برخی دیگر متوجه می شوند وجود علائمی همچون حواس پرتی، نا منظم بودن و تکانشگری منجر به ایجاد رابطه ای نادرست، ناامید کننده یا مشاجره بین هر دو نفر می شود.
هر دو پارتنر با صرف نظر از موقعیت بیش فعالی خودشان باید در مورد هر چالشی که ADHD در رابطه ایجاد می کند صادق باشند و در عین حال می بایست در قدردانی از جنبه های مثبت آن تلاش کنند. همچنین داشتن احساس مسئولیت پذیری و دلسوزی به شریک زندگی در هر رابطه که زوج ها یا یکی از آن ها دارای ADHD هستند حیاتی است.
تالیف و ترجمه توسط تیم متخصص سرشت برساد